کد مطلب:20028 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

براي اين كه آدم خوبي بشوم، آيا انجام واجبات و ترك محرمات كافي است؟ آيا با اين دو كار به كرامت مي رسم؟ (با توجه به اين كه كرامت از تقوا پديد مي آيد).

يك موضوع كاملاً شناخته شده در مورد انسان آن است كه اين موجود در ميان تمام مخلوقات الهي، استعداد و ويژگي آن را دارد كه از يك طرف از ملائك بالاتر رفته و از طرف ديگر به نهايت درجه حيواني يا پايين تر از آن سقوط كند. اما از طرف صعود و عروج انسان به آن مقام بالا، داراي مراتب است. همان گونه از طرف نزول، مراتب مختلف دارد؛ بنابراين انسان خوب بودن را نيز داراي مراتب است، يعني بالاتر از هر درجه خوبي، درجة ديگري قرار دارد، همان گونه كه در روايات آمده كه بالاتر از هر نيكي، نيكي ديگري است. انسان در اولين قدم به انجام واجبات و ترك محرمات، به خداوند نزديك مي شود و چون در اين مرحله استحكام يافت، به نوافل و مستحبات و ترك مكروهات به خداوند نزديك تر مي شود. كرامت انسان چيزي جز اين نيست كه انسان حقيقت وجود خود را بشناسد و اعمال متناسب با حقيقت انساني خود را كه موجب كمال است، انجام دهد. اين اعمال از طرف خداوند و در دين مبين اسلام و به وسيله پيامبر به صورت دقيق و منظم آمده كه ابتدا با انجام واجبات و ترك منهيات تحقق مي يابد، سپس با انجام مستحبات و ترك مكروهات اوج مي گيرد. در حديثي قدسي از خداوند خطاب به حضرت موسي(ع) آمده است: يا موسي ما تقرب إليّ المتقربون بمثل الورع عن محارمي؛ اي موسي! چيزي مانند پرهيز از محرمات من، نمي تواند مقربان را به من نزديك كند. اگر انسان بتواند تمام واجبات را به نحو شايسته انجام دهد و تمام محرمات را ترك گويد، مي تواند به درجة بالايي از كرامت انساني دست يابد. تقوا و پرهيزكاري چيزي جز ورع و پرهيز از محرمات الهي و مواظبت و مراقبت بر واجبات نيست. ميان واجبات و محرمات آنچه از اهميت و جايگاه بيشتري برخوردار است، حقوق انسان هاي ديگر و به عبادت ديگر، حق الّناس است كه در مسير تكامل انساني و كرامت او جايگاه ويژه اي دارد؛ بنابراين انجام واجبات و ترك محرمات آخرين مرحله و منزل انساني نيست. انسان به حب حقيقت وجودي اش و استعداد آن چون نامتناهي خواه است، در هيچ حدي متوقف نمي شود. او هر چه بيشتر مي خواهد پرواز كند تا با بي نهايت و ابديت پيوند برقرار كند، اما براي انساني كه در صدد رسيدن به كرامت انساني و تقواي الهي است، سير مطمئن و كمال همان ورع و پرهيزكاري است كه مي توانند اين هدف و نتيجه را تأمين نمايند.